شرح و نقد دیدگاه صدرالمتألهین دربارة آموزة وحیانیِ رجعت

author

  • علی افضلی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
Abstract:

از مسلّمات تعالیم اسلامی، و به ویژه شیعی، اعتقاد به رجعت، به معنای عامآن است، یعنی زنده شدن برخی مردگان و بازگشت آنان به حیات دنیوی.از سوی دیگر، مبانیِ فیلسوفان مسلمان، و به ویژه مرحوم صدرالمتألهین، درباب موضوعاتی همچون نفس، تعریف و مراتب تجرّد، معیار نقص و کمال که به ماد  یت و تجرّد بازمی گردد نحوة وقوع مرگ طبیعی و ... لوازمی بهدنبال دارد که به نظر می رسد با برخی آموزه های دینی تعارض داشته باشد.یکی از این آموزه ها رجعت است. مقالۀ حاضر به این موضوع می پردازد کهاولاً دیدگاه ملاصدرا دربارة رجعت چیست؟ آیا آن را در مورد همۀ انسان هامی پذیرد، یا یکسره آن را انکار می کند و یا قائل به تفکیک می شود و آن رادر مورد برخی انسان ها ممکن و در مورد برخی دیگر محال می داند؛ و درچنین صورتی معیار این تفکیک چیست؟ ثانیاً نظریات صدرالمتألهین در اینمباحث چه قدر با هم سازگار است؟ و ثالثاً این نظریات از سویی تا چهاندازه مطابق با موازین عقلی است و از سوی دیگر آیا با ظواهر و نصوصصریح قرآن و حدیث همخوانی دارد یا خیر

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقد و بررسی دیدگاه دیویس درباره تجربه دینی وحیانی (الهامی)

تجربه‌های وحیانی (الهامی) یکی از انواع مهم تجربه دینی است که صاحبانش آن را به یقین رسیدن ناگهانی، الهام، وحی، روشنگری، مشاهده عرفانی و بارقه بصیرت می‌نامند. از نظر دیویس علایم‏ مشخصه این تجربه‌ها عبارتند از: 1. ناگهانی و کوتاه‌مدت بودن در غالب موارد؛ 2. دستیابی به معرفتی جدید از غیر طریق استدلال یا ادراک حسی؛ 3. دریافت این معرفت از سوی عاملی بیرونی به نحوی سیل‌آسا و رگبارگونه در غالب موارد؛ 4. ...

full text

بررسی و نقد دیدگاه محمدعابد الجابری دربارة تشیع

جابری در ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی دنیای عرب، گفتمان‌های دینی و اجزای معرفتی آن‌ها را مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد و نقطة آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست‌وجو می‌کند. عصری که اندیشه‌های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه‌های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام‌های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام‌های معرفتی درون‌زا که بر...

full text

نقد و بررسی دیدگاه ویلیام فدرر دربارة مصادر قرآن

در سده‌های اخیر، قرآن‌پژوهی از اولویت‌های مهم مستشرقان است. شماری از این آثار به انکار و یا دست‌کم تردید در وحیانیت قرآن تصریح دارد. ویلیام جوزف فدرر، نویسنده و مورخ معاصر آمریکایی نیز همسو با این نظر، منکر الهی بودن قرآن است. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی ابعاد مختلف ادعای فدرر را به بحث می‌نهد و به بررسی دیدگاه ویلیام فدرر در کتاب «What every American needs to Know about the Qur`an» دربار...

full text

بررسی و نقد دیدگاه محمدعابد الجابری دربارة تشیع

جابری در ریشه یابی علل عقب ماندگی دنیای عرب، گفتمان های دینی و اجزای معرفتی آن ها را مورد بررسی و نقد قرار می دهد و نقطة آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست وجو می کند. عصری که اندیشه های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام های معرفتی درون زا که بر...

full text

نقد و تحلیل وحیانی اعاده معدوم‌انگاری معاد

    مسئله معاد، به ویژه معاد جسمانی، از دیرباز مورد توجه فلاسفه و متکلمان مسلمان بوده است؛ و از آن‌رو که حیات اخروی انسان از امور غیبی است برای تبیین عقلانی آن با دشواری روبه‌رو بوده­اند، به گونه­ای که برخی از متکلمان مرگ را نابودی و معاد را مصداق اعاده عین معدوم پنداشته، از آن‌رو که به حیات اخروی باور داشته‌اند آن را جایز شمرده­اند. برخی دیگر نیز مرگ را تفرق اجزای مادی بدن دانسته، با تمسک به آ...

full text

تمایز رجعت و تناسخ از دیدگاه شیعه

رجعت در اصطلاح به‌معنای بازگشت برخی از اموات به دنیا، بعد از ظهور حضرت مهدی# و قبل از قیامت است. تناسخ نیز به‌معنای انتقال نفس از بدنی به بدنی دیگر در همین دنیا است که در فلسفه اسلامی ابطال شده است. مهم‌ترین وجه تشابه این دو عقیده، بازگشت به دنیا و ادامه زندگی در آن است. تشابه ظاهریِ رجعت و تناسخ، باعث یکسان‌انگاری این دو نزد عدّه‌ای شده است. این تحقیق با دو رویکرد برون‌دینی یا تحلیل عقلانی و فلس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 34

pages  25- 38

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023